Często zwykła możliwość załączania i wyłączanie światła wyłącznikami ręcznymi okazuje się niewystarczająca. Na skutek zapomnienia, zwykłej bezmyślności lub braku świadomości ponoszonych kosztów, w pustych pomieszczeniach pozostawiane są załączone instalacje oświetleniowe mimo nieobecności użytkowników. Klasycznym przykładem są korytarze i klatki schodowe wielorodzinnych budynków mieszkalnych, łazienki, piwnice, pomieszczenia techniczne, warsztaty lub podręczne magazyny, w których niepotrzebnie pozostawiono oświetlenie na długie godziny po krótkotrwałej wizycie użytkownika.
Z pomocą w oszczędzaniu energii elektrycznej przychodzą tu czujniki ruchu , w przypadku dużej czułości nazywane czujnikami obecności. To niewielkie urządzenia elektroniczne automatycznie załączające zasilanie oświetlenia w przypadku detekcji ruchu w pomieszczeniu i wyłączające światło po pewnym czasie, jeśli ruch nie jest rejestrowany.
Rodzaje czujników ruchu
Czujniki ruchu mogą być stosowane do sterowania oświetleniem w pomieszczeniach, ale także na zewnątrz, np. w otoczeniu budynków. Ich zadaniem jest wtedy sterowanie oświetleniem mające na celu racjonalizację zużycia energii elektrycznej. Mogą sterować także innymi instalacjami, np. wentylacją lub stanowić detektory obecności i ruchu w instalacjach alarmowych.
Najczęściej spotyka się dwa rodzaje czujników ruchu:
- pasywne PIR (ang: Passive Infra Red) – reagujące na zmiany promieniowania podczerwonego w przestrzeni objętej działaniem,
- aktywne – emitujące promieniowanie podczerwone lub mikrofalowe i rejestrujące zmiany tego promieniowania odbitego od otoczenia w nadzorowanej strefie.
Pasywne czujniki podczerwieni (PIR) wykrywają zmiany promieniowania cieplnego z zakresu dalekiej podczerwieni. Najlepiej wykrywają ruch człowieka przecinający pod kątem prostym sektory wykrywania. Najczęściej w pasywnych czujkach podczerwieni stosuje się dwa sektory wykrywania co zapewnia odpowiednią odporność na zmiany temperatury otoczenia i ruch ciepłego powietrza.
Aktywne czujniki mikrofalowe wykrywają obiekty przemieszczające się w obszarze detekcji. Działają przez płyty drewniane, gipsowo-kartonowe, szkło i tworzywa sztuczne. Emitują i odbierają fale elektromagnetyczne wysokiej częstotliwości 5,8 GHz. Moc tego promieniowania mikrofalowego jest 100 razy mniejsza niż telefonu komórkowego i jest całkowicie bezpieczna dla ludzi i zwierząt.
Ważnym parametrem czujników ruchu jest ich obszar detekcji, określane zazwyczaj jako kąt w płaszczyźnie poziomej i w pionowej, który na określonej odległości może swym zasięgiem objąć czujnik ruchu. Dostępne są czujniki:
- ze stałym lub regulowanym polem detekcji w ograniczonym kącie,
- z dookólnym polem detekcji.
Autonomiczne lub w oprawach oświetleniowych
Czujnik ruchu może być stosowany jako urządzenia autonomiczne sterujące oddzielną oprawą oświetleniową lub ich grupą o łącznej mocy dostosowanej do dopuszczalnej obciążalności czujnika.
Obecnie popularne stały się także oprawy oświetleniowe, w których fabrycznie zamontowano mikrofalowy czujnik ruchu. Na rynku dostępne są oprawy z czujnikami ruchu działającymi w różny sposób:
- oprawa jest załączana w przypadku wykrycia ruchu i świeci z pełnym strumieniem świetlnym,
- w stanie czuwania oprawa świeci stale ze strumieniem świetlnym fabrycznie ograniczonym np. do 10 proc. wartości nominalnej lub do wartości ustawianej przez użytkownika, a w przypadku wykrycia ruchu strumień świetlny jest zwiększany do pełnych 100 proc.
Oprawy oświetleniowe w specjalnym wykonaniu, wyposażone w mikrofalowy czujnik ruchu, mogą także sterować pracą kolejnych opraw bez takiego czujnika, za pomocą połączenia przewodowego lub radiowego. Taki rodzaj pracy opraw nazywa się pracą master – slave.
Autor: Marek Kołakowski (LIGHTING.PL)
Treści powiązane:
Źle oznaczoną lampę LED możesz zwrócić
Oświetlenie LED może być oszczędne, trwałe, komfortowe i bezpieczne
Barwę światła warto wybierać świadomie
Lampy LED – czy to się opłaca?
Światło LED bezpieczne dla wzroku – obalamy błędne mity
